Burn-out: Wie is de schuldige?

“Burn-out is vooral de schuld van de baas”, zo kopt deze week een Belgisch artikel (bron VTM, Nieuwsblad).

Liever zou ik niet zo snel met het beschuldigende vingertje gaan wijzen. Want daar koop je niets voor.

Natuurlijk kan het zo zijn dat veeleisendheid van bazen en werkgevers mede bijdraagt aan de hoge werkdruk die werknemers ervaren.

Maar het gaat er ook om: Laat jij je dit gebeuren? Laat je over je heen lopen? Incasseer jij tot je erbij neervalt?

 

Nou, uit eigen ervaring kan ik je vertellen: Als perfectionist heb je die neiging inderdaad! Ik moest door schade en schande wijs worden en leren dat ik me niet hoefde te laten gebruiken op de werkvloer. Dat ik niet akkoord hoefde te gaan met een bulderende baas. Maar, als dat niet in je natuur zit, vergt dat tijd en groei. Van zelfvertrouwen.

Daarom vind ik het belangrijk dat mensen gaan zien welke mechanismes er spelen. Zodat ze hun eigen verantwoordelijkheid kunnen gaan nemen en zelf kunnen gaan kiezen:

• Is dit wat ik wil?
• Wil ik voor zo’n bedrijf werken?
• Wil ik voor zo’n baas werken?

 

Perfectionisme wordt regelmatig gezien als iets positiefs. Enerzijds terecht, want het kan ambitie, vooruitgang en prachtige resultaten opleveren.

Tegelijkertijd zie ik dat de schaduwzijde van perfectionisme nog steeds zwaar onderschat wordt.

Perfectionisme is een van de belangrijkste oorzaken van een burn-out. Uit onderzoek blijkt bovendien allang dat het kan leiden tot allerlei psychische en lichamelijke klachten (bv depressiviteit, migraine, chronische pijnen) en compensatiegedrag (zoals verslavingen en eetstoornissen).

 

Overdreven perfectionisten zijn bang om fouten te maken, bang om te falen en hebben bovendien de neiging dingen te willen controleren. Ze betalen een hoge prijs, want hun leven wordt beheerst door angsten, de druk van moeten en presteren, schuldgevoelens en stress.

 

De hoge kosten van perfectionisme

Binnen bedrijven, maar ook binnen het ondernemerschap kan perfectionisme zich op allerlei manieren uiten.

Vaak werkt het vertragend en kostenverhogend:

• ‘Ploeterende perfectionisten’ doen er lang over voordat hun werk in hun ogen het stempeltje ‘o.k.’ mag krijgen. Terwijl een 8 meestal prima is, gaan ze het liefst voor een 10.
• ‘Falende perfectionisten’ zijn juist goed in zaken of beslissingen eindeloos uitstellen, omdat ze ergens als een berg tegen opzien of op voorhand denken dat ze iets niet kunnen.
• Perfectionisten zijn bang om ‘domme’ vragen te stellen omdat ze denken dat ze nog niet genoeg weten of niet goed genoeg zijn.
• Perfectionisten die graag zelfstandig willen ondernemen, aarzelen lang voordat ze de stap zetten: ‘Wie zit er nu op mij te wachten?’ Vervolgens zijn ze bang om zichzelf zichtbaar te maken (een must in deze steeds digitaler wordende wereld!)
• Veel ondernemende perfectionisten vinden ‘een goede prijs vragen’ een groot struikelblok. Dit heeft alles te maken met hun gebrek aan ‘eigenwaarde’.
• Perfectionisten hebben moeite met beoordelingen en feedback. Wanneer je een perfectionist een aanwijzing voor verbetering wilt geven, moet je niet verbaasd zijn dat hij emotioneel reageert. Hij is meester in dingen persoonlijk opvatten of als een aanval zien.
• Een perfectionist lijkt misschien een ideale werknemer, want het is een harde werker die zelden of nooit zeurt of nee zegt. Maar dit is meteen de valkuil. Dit type is erg vatbaar om opgebrand oftewel burn-out te raken!

 

Perfectionisme zit dieper dan je denkt

Wat slechts weinigen lijken te beseffen, is dat je echt niet voor de lol zo veeleisend bent voor jezelf. Daarom werken oplossingen die doorgaans aangedragen worden om je perfectionisme los te laten (zoals ‘gewoon je wilskracht gebruiken’ of allerlei rationele tips toepassen) zelden of niet. Ze komen namelijk niet tot de kern van het probleem.

 

Perfectionisme zit dieper dan je denkt. Het heeft te maken met onbewuste saboterende patronen. Een perfectionist gelooft namelijk diep van binnen dat hij niet goed genoeg is zoals hij is. Vaak ontstaat die overtuiging al op jonge leeftijd.

Regelmatig zit zijn onzekerheid zo diep verborgen, dat hij het zelf ontkent.

 

De PRIMA-methode

 

 

In mijn boek ‘PRIMA is perfect’,  geef ik een 5-stappenplan voor het loslaten van perfectionisme.

 

Hieronder even heel kort waaruit die stappen bestaan.

 

 

 

Stap 1 van mijn P.R.I.M.A.-methode staat dan ook voor Probleem (h)erkennen.

Via stap 2 (Resultaat) en 3 (Inspiratie) komen we bij de kern van het boek uit, stap 4: Mindset.

Hier maak ik de perfectionist bewust van zijn onbewuste patronen en geef ik concrete tips en technieken om deze zelf te veranderen.

Stap 5 (Actie) bevat een aantal belangrijke punten om ervoor te zorgen dat hij ‘bij de les blijft’ en focust op de veranderingen die hij al heeft bereikt.
Al tijdens het lezen van de eerste hoofdstukken zal het menig perfectionist pijnlijk duidelijk worden dat vasthouden aan zijn huidige saboterende patronen geen optie is. Perfectionisme staat namelijk haaks op ontspannen en vanuit (zelf)vertrouwen kunnen genieten van een gezond en vreugdevol leven.

 

Gratis preview PRIMA is perfect

 

Ben je benieuwd naar mijn boek? Wil je er eerst wat meer van proeven? Klik dan hier en vraag de gratis preview aan.

En als het je aanspreekt, het is in België en Nederland te koop in de boekhandels en uiteraard online.

 

Als je dit een interessant artikel vindt, deel het dan met je netwerk, zodat meer mensen zich bewust worden van de gevaren van overmatige stress, burn-outs, depressiviteit en allerlei andere geestelijke en lichamelijke klachten die vaak  veroorzaakt worden door zogenaamd ‘onschuldig’ perfectionisme en faalangst.